Voorkom pesten op de werkvloer

“Het was maar een geintje”, is vaak het antwoord als u een werknemer aanspreekt op pestgedrag. “Als ze daar al niet tegen kan”. Pesten begint vaak klein maar kan een hele afdeling verzieken. Daarom is het goed als bij u alle alarmbellen gaan rinkelen als er veel verzuim is op een afdeling en u daar bovendien een hoog verloop van personeel constateert. Er moet haast wel wat aan de hand zijn.

Ziek door pesten

Wist u dat een kwart van alle werkenden wel eens te maken heeft met bewust treiteren, roddelen, uitlachen of uitsluiting op het werk? Pesten komt echt niet alleen bij kinderen voor. Het is helaas iets van alle leeftijden en heeft een grote negatieve impact. Niet alleen op de slachtoffers, het straalt af op de hele afdeling, zorgt voor stress en draagt bij aan een onveilige bedrijfscultuur. TNO schatte in 2015 al in dat dit jaarlijks voor vier miljoen extra verzuimdagen zorgt. Dat betekent 900 miljoen euro aan loondoorbetaling voor werkgevers. Nog een reden om vroegtijdig in te grijpen.

De beerput

Met mijn collega’s van de afdeling HRM, trok ik eens een beerput open bij een behoorlijk zelfstandig werkende afdeling waar een pestcultuur was ontstaan. Toen we naar aanleiding van verschillende klachten een onderzoek startten, kregen we zoveel verschrikkelijke verhalen te horen over intimidatie, seksueel overschrijdend gedrag en uitsluiting dat we er zelf bijna ziek van werden. We vroegen ons af hoe het zover had kunnen komen en interviewden daarom ook oud werknemers die al jaren geleden waren vertrokken. Die gaven vaak aan dat de verziekte werksfeer en het pestgedrag de hoofdreden was van hun vertrek. Ze hadden dat alleen niet vermeld omdat ze zich schaamden, of omdat ze dachten dat er toch niets mee gedaan zou worden.

Iedereen geraakt

Ons onderzoek bracht aan het licht dat iedereen op de afdeling op een of andere manier geraakt werd door het pestgedrag. Ook de wegkijkers waren in min of meerdere mate bang voor hun collega’s, want ze zouden zomaar zelf het volgende slachtoffer kunnen worden. Alleen al het feit dat er aandacht kwam voor het pestgedrag en dat er naar oplossingen werd gezocht zorgde voor een andere sfeer. Maar er was een grondige reorganisatie voor nodig om het probleem echt op te lossen. Naar aanleiding van ons onderzoek pasten we ook de exitgesprekken bij vertrekkende werknemers aan, zodat we de reden van vertrek beter leerden kennen.

Veilige sfeer

Om te voorkomen dat in uw organisatie een geintje escaleert in pesten, kunt u op een aantal zaken letten. Zorg voor transparantie door het hele bedrijf. Daarmee bedoel ik dat zelfstandig opererende afdelingen vaak eilandjes worden waarin een eigen code gaat gelden, en dat is eigenlijk nooit een wenselijke situatie. Wees zichtbaar en blijf op de hoogte van wat er in uw organisatie speelt. Zorg voor een veilige sfeer binnen uw organisatie waarin ruimte is voor het uiten van klachten. Informeel een kopje koffie drinken met de werknemer waarvan u vermoedt dat hij of zij gepest wordt, kan al veel problemen boven water krijgen. Maar u kunt ook een vertrouwenspersoon aanstellen. Doe in ieder geval klachten niet af als gezeur of leg de oorzaak van het probleem niet op voorhand bij het slachtoffer. Het slachtoffer overplaatsen naar een andere afdeling werkt meestal ook niet. Hierdoor wordt de indruk gewekt dat het slachtoffer de schuldige is en gestraft moet worden. Bovendien zijn er maar weinig organisaties zo groot dat beide partijen elkaar dan niet meer tegenkomen.

Zero tolerance beleid

Wees helder over het feit dat u pesten niet tolereert en maak het een thema bij het management. U kunt ook besluiten om een neutrale partij in te schakelen, bijvoorbeeld wanneer u vermoedt dat uw afdelingshoofden zich zelf schuldig maken aan pestgedrag. Een arbeidsdeskundige kan een onpartijdige rapportage maken en aanbevelingen doen voor de toekomst. Wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neem gerust contact met me op.